چشمه‌ای از عید بزرگ غدیر خم در فرهنگ
کوثری از «غدیر» در فرهنگ و هنر
سال دهم هجری واقعه‌ای مهم و سرنوشت‌ساز «غدیر خم» روی داد که پیام اکرم صلی الله علیه وآله هنگام بازگشت از سفر حج به همراه مسلمانان، حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام را به ولایت و جانشینی خودشان معرفی کردند. عید غیر خم مهم‌ترین رویداد تاریخ اسلام است و به تعبیر پژوهشگران بزرگترین و مهمترین رویدادی است که در نبوت بیست و سه سال حضرت محمد صلی الله علیه و آله رخ داده است.

عید غدیر در فرهنگ

گفتمان‌ فرهنگی و اجتماعی مردم جهانیان

البته باید این موضوع را به صراحت عنوان کرد که رویداد ارزشمند و تاریخی غدیر تنها مختص شیعه نیست چون باید آن را در مقیاس وسیع گفتمان اجتماعی و فرهنگی بزرگ دانست که نگرش و دیدگاه جدیدی را در بطن مفاهیم آزادی، عدالت و… آورده که می‌توان برآیند حقیقی آن را در آرمان‌خواهی جست‌وجو کرد.

کتب‌های مهم ادبی

در کتاب‌های تاریخ و سیره، کتاب‌های رجال و شعر به زبان فارسی و عربی، حدیث و کتاب‌های فضایل از سوی نویسندگان و سخنوران شیعه و سنی به تالیف درآمده که از غدیر به‌عنوان فلسفه عمیق برای هدایت انسان‌ها نوشتند که هر کدام از نویسندگان و شاعران به شیوه‌ای عظیم، والا و با اهمیت به آن پرداختند.

در کتاب الغدیر علامه امینی به عده‌ای از شاعران غدیر اشاره شده است از جمله کمیت بن زید اسدی، سید اسماعیل حمیری، حسان بن ثابت، عبدی کوفی، ابوتمام طائی، دعبل خزاعی، ابن طباطبایی اصفهانی، ابن علویه اصفهانی، مفجع، ابوالقاسم صنوبری، قاضی تنوخی، ابوالقاسم زاهی، ابوفراس حمدانی، محمد اقساسی، مجد الدین بن جمیل، بهاء الدین اربلی، ابو محمد بن داوود حلی، جمال الدین خلعی، صفی الدین حلی.

نگاره مهم غدیر در دانشگاه انگلستان

نسخه «الآثار الباقیة عن القرون الخالیة» نگاره غدیر خم نوشته ابوریحان بیرونی در کتابخانه دانشگاه ادینبرو انگلستان نگهداری می‌شود که تصاویر موجود در این نسخه درباره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و اهل‌بیت علیهم‌‌السلام و واقعه غدیر است. از همین رو به جرئت می‌توان گفت رویداد غدیر خم بر هنر این مرز و بوم تاثیر شگرفی گذاشته است.

غدیر در نگارگری ایران و نقاشان معاصر

در کتاب «احسن الکبار» تالیف عربشاه ورامینی کتابی در زمینه عقاید مذهب اثناعشری وجود دارد که در آن تصاویر نگارگری درباره رویدادهای مهم زندگی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و واقعه غدیر خم آمده است. البته در خیلی از منابع آمده که تابلوی «شبیه غدیر خم» به سفارش یکی از رجال دوره قاجار به نام سهراب تقدسی کشیده شده است.

واقعه مهم و ارزشمند غدیر خم در تمامی ساحات فرهنگ، ادب و هنر تاثیرات مهم، وسیع و عمیق گذاشته است. حتی در نگارگران و نقاشان معاصر همچون حسن روح‌الامین، استاد فرشچیان، حسن جعفری‌نیا و … شاهد هستیم.
تبیان