بخش ناشنوایان کتابخانه مرکزی تبریز ؛ پلی میان دنیای سکوت و آگاهی
خبرتبریز::در جهانی که ارتباطات اغلب بر اساس صدا شکل می‌گیرد، سکوت گاهی می‌تواند دیواری بلند میان انسان‌ها و فرصت‌ها باشد. افراد ناشنوا، با وجود استعدادهای درخشان و ذهن‌های خلاق، معمولاً با چالش‌هایی بنیادین در دسترسی به اطلاعات و محتوای فرهنگی روبه‌رو هستند. در دنیایی که بسیاری از منابع آموزشی، فرهنگی و اجتماعی بر پایه زبان گفتاری یا نوشتاری طراحی شده‌اند، ناشنوایان ممکن است از بسیاری از این محتواها کنار گذاشته شوند؛ نه به دلیل ناتوانی، بلکه به دلیل نبود امکانات برابر. در این شرایط، کتاب و کتابخانه می‌توانند معجزه‌ای خاموش باشند؛ معجزه‌ای که توانایی شنیدن را جایگزین نمی‌کند، اما درکی عمیق‌تر، آگاهی گسترده‌تر و فرصت‌های تازه‌تری را به ارمغان می‌آورد. کتاب برای یک فرد ناشنوا، تنها ابزار یادگیری نیست؛ بلکه زبان دوم اوست، وسیله‌ای برای شناخت دنیا، روایت احساسات، ساختن رؤیاها و بازکردن درهایی که شاید با زبان گفتار هرگز گشوده نشوند.اما این معجزه زمانی کامل می‌شود که کتابخانه‌ها با نگاهی فراگیر، خدمات خود را با نیازهای خاص افراد ناشنوا هماهنگ کنند. کتابخانه‌ای که تنها کتاب ندهد، بلکه راه ارتباط را نیز هموار کند. جایی که زبان اشاره به‌رسمیت شناخته شود، محتوای دیداری و مناسب‌سازی‌شده در دسترس باشد و کتابدار، نه صرفاً ارائه‌دهنده خدمات، بلکه یک همراه دلسوز و آگاه باشد.در چنین فضایی‌ست که کتابخانه نه فقط مکانی برای مطالعه، بلکه پناهگاهی برای دیده‌شدن و شنیده‌شدن می‌شود. جایی که ناشنوایان می‌توانند در امنیت و آرامش، خودِ واقعی‌شان را کشف و تقویت کنند.
یکی از نمونه‌های موفق این نگاه انسانی و برابرطلبانه، در کتابخانه مرکزی تبریز شکل گرفته است؛ جایی که بخشی ویژه برای جامعه ناشنوا طراحی شده و در حال ارائه خدماتی نوآورانه، موثر و الهام‌بخش است.
در دل کتابخانه مرکزی تبریز، بخشی طراحی شده که با منابع خاص ناشنوایان، ارتباط ، آموزش و آگاهی را برای جامعه ناشنوا ممکن کرده است. این بخش با ارائه خدمات تخصصی، منابع تصویری و مکتوب، برنامه‌های فرهنگی، و آموزش‌های تعاملی، به فضایی پویا و زنده برای افراد ناشنوا و خانواده‌هایشان تبدیل شده است.
از قصه‌گویی برای کودکان ناشنوا گرفته تا نمایش‌های عروسکی، کارگاه‌های آموزش زبان اشاره، معرفی کتاب‌های مناسب‌سازی‌شده و فعالیت‌های گروهی فرهنگی،کارگاه های تاب آوری برای والدین کودکان ناشنوا در کنار برگزاری جلسات روانشناسی و مشاوره همه و همه تلاش‌هایی هستند برای ایجاد پیوندی عمیق میان دنیای سکوت و دنیای کتاب.
کتابداران با درک دقیق از نیازهای مخاطبان، نه‌تنها راهنمایی ساده برای جست‌وجوی کتاب نیستند؛ بلکه همراهانی دلگرم‌کننده در مسیر رشد و یادگیری‌اند.
ایجاد چنین بخشی در دل یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های عمومی کشور، نشانه‌ای روشن از توجه به “همه افراد جامعه” است. جایی که ناشنوایان نه تنها دیده می‌شوند، بلکه شنیده، فهمیده و همراهی می‌شوند.
در نهایت، این بخش تنها یک فضای خدماتی نیست؛ بلکه نمادی از باور به این جمله ساده و عمیق است:
کتابخانه باید برای همه باشد.
جلال سامانی
مسئول بخش ناشنوایان کتابخانه مرکزی تبریز