هشدار وقوع ریزگرد‌های سمی در آذربایجان!
رئیس دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز گفت: مواد سمی‌ای که توسط رودخانه‌های شهرهای اطراف از جمله فاضلاب‌های انسانی، فاضلاب‌های شیمیایی کارخانه‌ها و فاضلاب‌های بیوشیمیایی بیمارستان‌ها وارد دریاچه اورمیه می‌شود، به شکل ریزگردهای موجود در سطح دریاچه عوارض خود را به تدریج در شهرها و روستاهای آذربایجان‌شرقی و دیگر استان‌ها نشان خواهد داد.
به گزارش خبر تبریز :بهروز ساری صراف در گفت‌وگو با آذرانجمن در خصوص دلایل خشکی دریاچه اورمیه عنوان کرد: وضعیت بارش‌ها و شرایط اقلیمی در خشک شدن دریاچه اورمیه تنها ۱۰ الی ۱۵ درصد تاثیرگذار است، به طوری که طی ۱ الی ۳ سال گذشته شاهد بیشترین بارش‌ها‌ در حوزه دریاچه اورمیه بوده‌ایم ولی افزایش چشمگیری در وسعت آب دریا را شاهد نبودیم.

وی ادامه داد: عوامل متعدد زیادی از جمله سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی، قانونگذاری کشاورزی، فرهنگ زراعی مردم و برنامه‌های دولتی در خشک شدن دریاچه اورمیه تاثیرگذار بوده‌اند.

ساری صراف با اشاره به حوزه‌هایی که اولویت درگیری با عوارض خشک شدن دریاچه را دارند، گفت: تاثیر خشکی دریاچه اورمیه مسلماً در اولین قدم بر حوزه بهداشت و سلامت است، در نتیجه خشکی ۹۵ درصدی دریاچه او میه و فقدان آب در سطح دریاچه، رسوبات نمکی در سطح زمین ظاهر شده و در اثر وزش بادهای غربی که از سمت عراق و کرمانشاه وارد کشور می‌شود، باعث ایجاد ریزگردها در سطح گسترده در منطقه عمدتاً در اراضی شرقی دریاچه می‌شود.

وی افزود: مواد سمی‌ای که توسط رودخانه‌های شهرهای اطراف از جمله فاضلاب‌های انسانی، فاضلاب‌های شیمیایی کارخانه‌ها و فاضلاب‌های بیوشیمیایی بیمارستان‌ها وارد دریاچه اورمیه می‌شود، به شکل ریزگردهای موجود در سطح دریاچه عوارض خود را به تدریج در شهرها و روستاهای آذربایجان‌شرقی و دیگر استان‌ها نشان خواهد داد.

وی بیان کرد: همچنین در حوزه کشاورزی، اگر ریزگردهای نمکی در اراضی زراعی رسوب کند، در طول زمان، ماهیت و قدرت بهره‌وری خاک را ضعیف خواهد کرد و در صورت استفاده از کودهای شیمیایی برای افزایش بهره‌وری خاک، اصلاح خاک هزینه بالایی را خواهد داشت و ضربه خطرناکی به اقتصاد کشاورزی و نهایتاً استقرار تمدنی وارد خواهد کرد. همه این مشکلات موجب خواهد شد که این منطقه به منطقه‌ای تبدیل شود که سکونت در آنجا غیرممکن و یا حداقل با مشکلات فراوانی روبرو شود.

این استاد دانشگاه با تقدیر از زحمات انجام شده دانشگاه علوم پزشکی تبریز در این زمینه افزود: از نظر همکاران علوم پزشکی، تحقیقات علمی نشان دهنده عوارضی در سلامتی مردم از جانب خشکی شدن دریاچه نیست! ولی به نظر می‌رسد که تحقیقات کافی در منطقه بلافصل سواحل دریاچه انجام نیافته و الزامی است که برای انجام تحقیقات به شهرها و روستاهای اطراف دریاچه اورمیه مانند روستاهای تسوج و شبستر و بناب و آذرشهر رفته و آزمایشاتی دقیق انجام شود. ایجاد ایستگاه‌های تحقیقاتی در منطقه و نمونه‌برداری از این حوزه باید در اولویت فعالیت دانشگاه علوم پزشکی قرار بگیرد.

وی اضافه کرد: احیا و بازسازی خاک‌های زراعی و کم کردن اثرات گرد و غبارهای نمکی بر این خاک‌ها، زمان‌بر است و مسئولین با کوتاهی در این مورد زمان را از دست می‌دهند. باید اراضی کشاورزی خودمان را در برابر طوفان‌های نمکی مقاوم کنیم ولی بجای آن، ما خود را برای پذیرش ضربات احتمالی دریاچه و عوامل آن آماده می‌کنیم!

وی با بیان اینکه با خشک شدن دریاچه اورمیه شاهد انتقام طبیعت خواهیم بود، اظهار کرد: تمامی ارکان حاکمیتی و مردم این سرزمین، در نتیجه این بی توجهی نسبت به دریاچه ارومیه شاهد مشکلات زیادی خواهند بود، باید در این شرایط درایت و تدبیر بیشتری نسبت قبل داشته باشیم زیرا طبیعت فرصت دومی به ما و منطقه ما نخواهد داد.

وی همچنین گفت: قانونگذاران و نمایندگان مجلس در حوزه انتخابی خود برای رای گیری از مردم و بالا بردن محبوبیت خود، قول و پیشنهاد ساخت سد را ارایه می‌دهند، در حالی که منطقه ما دیگر بیش از این تحمل سدسازی را ندارد. قوه قضاییه نیز باید به موضوع ورود کند و با تاکید به تحویل حق آبه از سدهای ساخته شده توسط وزارت نیرو، اقدام قاطع خود را نشان بدهد در مقابل اینچنین نمایندگان نیز باید از راه‌های قانونی مقاومت نمایند.

عضو هیات تحریریه فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، در انتقاد از فعالیت‌های کند و تدریجی ستاد احیای دریاچه اورمیه اظهار کرد: با انتقال آب رودخانه‌ها به اراضی کشاورزی بخاطر افزایش سطوح زیرکشت و افزایش تقاضاها جمعیتی و با به تاخیر انداختن پروژه‌های انتقال آبرسانی به دریاچه، نمی‌توانیم جلوی خشکی آن را بگیریم. باید توجه داشت که پتانسیل کشت آبی منطقه توانایی گسترش اراضی زراعی آبی را ندارد و مسوولان استانی و کشوری باید آگاه باشند که اکوسیستم منطقه در حال گسیخته شدن و انهدام کامل است.

وی افزود: مداخلات انسانی، چه از طریق ارگان‌های دولتی مانند سدسازی و فرسودگی سیستم‌های آبرسانی و چه از طریق کشاورزی با آبیاری شبیه آبیاری مردم قرون وسطی و افزایش هدررفت آب توسط مردم شهرها، کار احیای دریاچه اورمیه را سخت‌تر کرده است.

وی اظهار امیدواری کرد: امکان بازیابی دریاچه اورمیه وجود دارد. بطوری که با تغییر سیاست‌های کلان کشاورزی، ارتقای سیستم‌های آبرسانی، ارتقای فرهنگ مصرفی مردم و اجرای طرح نکاشت و بسیاری از روش‌های دیگر می‌توانیم به احیای دریاچه اورمیه کمک کنیم.