به گزارش خبرتبریزبه نقل ازفارس ، خانم اعظم علیلو به همراه دخترش الهام قاسمیان با اهدای کتاب در مناسبت‌های مختلف و تشکیل جلسه کتابخوانی تسنیم از ۱۲ سال پیش در صدد هستند تا در روزگاری که به مدد نرم‌افزارهای موبایلی و اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی سطح مطالعه در کشور ما همچنان روبه نزول است، سهم خود را در افزایش سرانه مطالعه و کتابخوانی ایفا کرده و عموم شهروندان را برای مطالعه و کارهای فرهنگی تشویق کنند.

در خیابان شهید منتظری (مارالان) در جلسه کتابخوانی تسنیم که روزهای چهارشنبه هر هفته برگزار می‌شود در منزل خانم قاسمیان مهمان شدم تا ضمن آشنایی با نحوه مطالعه کتاب‌ها از نوع فعالیت‌های  فرهنگی و کتابخوانی این مادر و دختر تبریزی آشنا شده و آنها را با زبان قلم و تصویر به عموم مخاطبان روایت کنم.

برای هر مناسبتی کتاب هدیه می‌دهم

به نظرم کمتر بانویی تمایل دارد در مراسم جشنی که حضور دارد، کتاب هدیه دهد ولی خانم اعظم علیلو یکی از شهروندان فرهیخته، عاشق کتاب و مطالعه این شهر جزو افراد معدودی است که از ۳۰سال پیش عزم خود را جزم کرده تا در جهت ترویج کتاب و کتابخوانی برای تمام مناسبت‌های خانوادگی اعم از سفر حج، جشن عروسی، جشن فارغ‌التحصیلی، تولد، چشم روشنی فرزند، خرید خانه و … کتاب هدیه می‌برد.

این بانوی فرهنگی و فعال شهر تبریز تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد فقه و حقوق ادامه داده و در مورد آغاز به کار این طرح فرهنگی در خانواده خود می‌گوید: تقریبا ۳۰سال قبل بود، یکی  از اقوام به سفر حج  مشرف می‌شد، دوست، آشنایان و فامیل برای او لوازم خانگی هدیه می‌آوردند که اغلب نیز تکراری بوده و مورد استفاده صاحبخانه نبود ،بعد از این موضوع  بود که تصمیم گرفتم مانند سایر اقوام و فامیل رفتار نکنم و برای همیشه عهد کردم برای تمام مناسبت‌ها و در جهت ترویج کتابخوانی کتاب هدیه ببرم.در طی این سال‌ها برای هر مناسبتی که شما فکرش را بکنید،کتاب هدیه برده‌ام.

او ادامه می‌دهد: از سفر حج عمره و سایر سفرهای زیارتی گرفته تا مراسم جشن عروسی دختران و پسران فامیل،دوست و آشنا،جشن تولد، هدیه زایمان ،هدیه چشم‌روشنی خرید خانه، جشن فارغ‌التحصیلی و بقیه مناسبت‌ها کتاب هدیه می برم. به عنوان مثال برای فردی که به سفرحج مشرف می‌شود،کتاب «حج» دکتر شریعتی یا کتاب «صهبای حج» آیت‌الله جوادی آملی را هدیه می‌برم.

این بانوی کتابخوان اضافه می‌کند: برای افرادی که صاحب فرزند شده‌اند،کتاب‌های تربیتی،کتاب‌های استاد سید مهدی شجاعی،کتاب‌های رمان رضا امیرخانی از جمله (ارمیا، بی‌وطن) کتاب‌هایی در مورد سیره زندگانی ائمه معصومین،کتاب «سقای آب و ادب» و کتاب «ماه در سحاب» بسیاری از کتاب‌های دیگر را در این حوزه هدیه می‌برم.

او تاکید می‌کند: برای هدیه تولد اگر فرد مورد نظر دانشجو یا دانش‌آموز دبیرستانی باشد، معمولاً کتاب رمان و اگر کوچکتر باشد،کتاب « قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»” استاد آذریزدی را هدیه می‌برم البته این کتاب را به صورت کامل هفت یا هشت جلدی با کادوبندی مناسب به او تقدیم می‌کنم. برای جشن فارغ‌التحصیلی دانشجویان مجموعه آثار استاد مطهری را هدیه می‌برم.

پای ثابت نمایشگاه کتاب

او خود و دو دخترش را پای ثابت نمایشگاه‌های کتاب کرده اعلام کرده و در مورد خرید کتاب‌های اهدایی می ‌وید: من به همراه دو دخترم پای ثابت نمایشگاه‌های کتاب هستیم،کتاب‌ها را از نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه کتاب تبریز،خریداری می‌کنیم و علاوه از آن به انتشاراتی‌های استان قم نیز سفارش خرید کتاب داریم که در کارتن‌های مجزا کتاب‌ها را به در خانه ارسال می‌کنند و علاوه بر همه این موارد از کتابفروشی‌های سطح شهر تبریز نیز کتاب‌های فراوانی طی سال خرید می‌کنم و به نحوی نام آشنای بسیاری از کتابفروشی‌ها هستم.

علیلو آنچنان به این کار فرهنگی خود ایمان دارد که به صراحت ادامه می‌دهد: وقتی این طرح را از خانواده و فامیل و دوستان شروع کردم، اصلاً یادم نمی‌آید برای کسی هدیه‌ای غیر از کتاب از جمله  لوازم خانگی کادو ببرم، بعد رفته رفته این طرح را در بین دوستان و آشنایان و همسایگان نیز اجرا کردم و اکنون نیز به هیچ وجه کادویی غیر از کتاب ندارم.

بانوی فعال فرهنگی تبریز کتاب‌هایی نیز در آستین دارد که جنبه تشویقی دارند و صرفا برای مراسم خاصی نیست چنانچه می‌گوید:در حال حاضر علاوه بر تشویق و همراهی خانم‌ها جهت مطالعه،خانم‌هایی که دو فرزند دارند برای تشویق به فرزندآوری مجدد و فرزند سوم آنها،کتاب مفاتیح‌الحیات آیت‌الله جوادی املی را هدیه می‌دهم و البته استقبال نیز خوب بوده است.

او ادامه می‌دهد: بعضی از خانم‌ها نیز برای چندمین بار و به مناسبت‌های گوناگون کتاب هدیه گرفته‌اند وقتی مطمئن می‌شوم این افراد کتاب‌های قبلی را مطالعه کرده‌اند، دیوان حافظ را به آنها هدیه می‌دهم.

اعتنایی به حرف های دیگران ندارم

علیلو در مورد عکس‌العمل اطرافیان  برای طرح «هدیه کتاب» تاکید می‌کند:برای اینکه این موضوع در بین دوستان و آشنایان به یک فرهنگ تبدیل شود،حرف‌های زیادی شنیده‌ام. بعضی‌ها مرا سرزنش کرده‌اند که با این کارها وجهه خودت را خراب می‌کنی، البته من به هیچ‌کدام از این حرف‌ها اعتنا نمی‌کنم. معتقدم همیشه یک سری افراد هستند که برای انجام دادن یا ندادن هر کاری حرفی در آستین دارند که بزنند.

بانوی فعال فرهنگی تبریز در مورد کتاب‌های مطالعاتی خود نمی‌تواند اظهارنظر کند که کدام یک از آنها بهترین هستند چرا که معتقد است دنیای کتاب دنیای آگاهی و دانستن است چگونه می‌توان آنها را تفکیک کرد، اما در حالت کلی  کتاب‌های مورد مطالعه مثل کتب شهید مطهری، استاد بزرگوارم آقای جوادی آملی یکی از یکی بهتر، آثار استاد سید مهدی شجاعی یا رضا امیرخانی نیز جزو بهترین کتاب‌ها برای مطالعه هستند و من معمولا آثارشهید مطهری و اگر سطح سواد بالا بود، آثار استاد جوادی آملی، جوانان باشند رمان از رضا امیرخانی و استاد سید مهدی شجاعی.

هزینه خرید کتاب‌های اهدایی این بانوی فعال فرهنگی در سال رقمی معادل ۳۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان است و او در مورد بهترین هدیه‌ای که گرفته است، می‌گوید: ‌بهترین هدیه را زمانی گرفتم که کلاس‌ها نتیجه داده و دوستانم توانستند با معلومات اخذ کرده از این کلاس‌ها را کاربردی کنند.

این کتاب برای من و باقی هدایا برای شما

شنیدن خاطره‌ای از اهدای کتاب این بانوی فرهنگی نیز خالی از لطف نیست که می‌گوید:جشن عروسی دختر یکی از دوستان بود، برای هدیه جشن عروسی او یک سری کامل «صحیفه انقلاب» حضرت امام خمینی (ره) را که با روبان‌های توری سبز به صورت بسیار زیبا تزیین کرده بودیم، هدیه برده و در تالار عروسی روی میز عروس و داماد گذاشتم.خیلی از مهمانان از این کار و نوع هدیه تعجب کردند، بعضی‌ها گفتند این چه نوع هدیه‌ای است دیگر، شاید عروس و داماد این کادو را دوست نداشتند و بعضی‌ها می‌گفتند این چه کاری است که می‌کنید؟در آن جشن عروسی هم به شوخی می‌گفتم از عروس و داماد بعد از مطالعه کتاب‌ها امتحان می‌گیرم.

این بانوی کتابخوان ادامه می‌دهد: در خاطره‌ای دیگر هم در مراسم عقد دختر یکی از اقوام یک سری کامل کتاب برای عروس و داماد هدیه بردم. مادر عروس خانم تعریف می‌کرد بعد از اینکه مراسم به پایان رسید و عروس و داماد مشغول باز کردن کادوهای دریافتی خود بودند، وقتی داماد کتاب‌ها را به عنوان هدیه باز کرد و دید که یک نفر برای جشن عروسی کتاب هدیه آورده است، بسیار از این کار تعجب کرده و خطاب به عروس خانم گفت، ارزشمندترین هدایا این کتاب‌هاست، این کتاب برای من و باقی هدایا برای شما.

جلسه کتابخوانی «تسنیم» با قدمتی ۱۲ ساله

در حین گفت‌وگو با خانم علیلو، صدای کتاب خواندن خانم‌هایی که در جلسه کتابخوانی شرکت کرده‌اند به گوش می‌رسد و صحبت‌هایم را  با الهام قاسمیان دختر وی آغاز می‌کنم.

الهام قاسمیان بانویی که دو فرزند پسر دارد، در کنار همسرداری و فرزندداری همچنان یکی از بانوان فعال فرهنگی و کتابخوانی شهر تبریز و پای ثابت  جلسه کتابخوانی تسنیم است  و در حال حاضر چند ماهی است که این جلسه در خانه آنها برگزار می‌شود.

این جلسه کتابخوانی به صورت دوره‌ای چند ماهه و حتی یک ساله  در بین اعضای جلسه  برگزار می‌شود.

الهام قاسمیان  قبل از اینکه صحبت‌های خود را شروع کند از دوستش خانم سیما محمدرضایی نام می‌برد که وی اولین بانی این جلسه است و بعد از مدت کمی ما به این جلسه اضافه شده‌ایم.

بنابراین در مورد چگونگی آغاز این جلسه کتابخوانی سراغ سیما محمدرضایی می روم و او در مورد نحوه شروع به کار این جلسه کتاب خوانی ۱۲ ساله می‌گوید: تازه ازدواج کرده بودم و یکی از دوستانم در منزل ما مهمان بود،از بحث‌های قرآنی صحبت کردیم، به  دوستم پیشنهاد کردم با همدیگر کتاب تفسیر نمونه را مطالعه کنیم و هرهفته یک روز مطالعات خود را مشترکا مرور کنیم.در طی مطالعه کتاب سوالاتی برای ما پیش می‌آمد که جوابی برایش نداشتیم،موضوع را با مادرم مطرح کردم که ما جواب سوال‌هایمان را از چه کسی یا چه منابعی دریافت کنیم و مادرم خانم علیلو را به ما معرفی کرد. با آشنا شدن با خانم علیلو و دخترش زینب خانم آنها مطالعه کتاب تفسیر تسنیم  را پیشنهاد کردند و ما ۱۲ سال پیش جلسه کتابخوانی تسنیم را با حضور مداوم و مستمر پنج نفر از دوستان آغاز کردیم.

تحت هیچ شرایطی کتابخوانی را تعطیل نکردیم

محمدرضایی تاکید می‌کند: من به همراه دوستانی که دغدغه مطالعه داشتیم خانم‌ها زینب قاسمیان، معصومه محمدزاده ، فائزه پور شهلا،رقیه دسترنج و زینب سادات فاطمی تحت هر شرایط خاص آب و هوایی و جوی این جلسه را ادامه دادیم حتی زمانی که دوستان فرزندان خردسال داشتند یا تازه صاحب فرزند شده بودند، در ایام عید نوروز در تابستان و زمستان و حتی ماه مبارک رمضان  این جلسه تعطیل نشد و ادامه دادیم و اکنون تحت نظر خانم الهام قاسمیان که به عنوان استاد مدیریت جلسه و پاسخگویی به سوالات پیش آمده را بر عهده دارند همچنان ادامه می‌دهیم.

و حالا ادامه صحبت‌ها را از زبان خانم قاسمیان پیگیر می‌شوم که نوع مطالعه در این جلسه کتابخوانی چگونه است ،او در مورد کتاب‌های مطالعه شده در این جلسه کتابخوانی گفت: محوریت این جلسه مطالعه «تفسیر تسنیم» است ولی در کنار آن بنا به موضوعیت جلسه و تفهیم بهتر مطالب کتاب‌های مکمل دیگری از نویسندگان بسیار شاخص مطالعه می‌شود.به عنوان مثال  در مطالعه تفسیر طهارت برای حل موضوعات جدید به یک سری از کتاب‌های جدید مراجعه کرده و آنها  نیز مطالعه  می‌شود. همچنین در کنار مطالعه تسنیم کارهای فرهنگی انجام  می‌دهیم.

هر فرد ۲۰صفحه کتاب می‌خواند

طبق توضیحاتی که او ارائه می‌دهد: این جلسه کتابخوانی با  دعا و تبریک یا تسلیت به مناسبت ایام خاص شروع می‌شود بعد چکیده جلسه قبل مرور شده و اگر سوالی پیش آمده باشد به آن سوال پاسخ داده می‌شود و سپس استاد چکیده‌ای از مباحث جلسه جدید را مطرح می‌کند، هر فرد باید ۲۰ صفحه از کتاب را مطالعه کرده و با آمادگی در جلسه کتابخوانی حضور داشته باشد که در بحث و تبادل نظر هم مشارکت کنند.هر کدام از افراد شرکت‌کننده چند صفحه از کتاب را روخوانی می‌کند و بنا به موضوعیت بحث، افراد هر کدام اگر در مورد مطلب توضیحی داشتند ارائه می‌دهند.اگر مباحث روز نیز در این جلسات مطرح شود، تعداد صفحات خوانده شده کمتر می‌شود.

قاسمیان ادامه می‌دهد:همچنین کلمات سخت کتاب نیز در ابتدا تفکیک می‌شود تا در مورد آن کلمات توضیح داده شود.هر کجا که مطلب سخت و مبهم وجود داشت مربی راهنمایی می‌کند.اگر هم در این جلسه سوالی مطرح شد که جوابی برای آن نداشته باشند در جلسات بعدی از منابع معتبر دیگر یا افراد و اساتید خاص پرسیده شده و جواب داده می‌شود بعد از اتمام کتابخوانی نکات مطرح شده جمع‌بندی می‌گردد.

«تسنیم» صرفا یک جلسه کتابخوانی نیست

جلسه مطالعاتی تسنیم صرفا یک جلسه کتابخوانی نیست وقتی قاسمیان از کارهای فرهنگی که برای بانوان و فرزندان آنها صحبت می‌کند، می‌توان متوجه موضوع شد چنانچه در این باره می‌گوید: خانم‌ها تربیت جامعه را بر عهده گرفته و انسان‌ساز هستند ولی بعد از اینکه ازدواج کرده به خانه‌داری و تربیت فرزندان و همسرداری می‌پردازند به نوعی فعالیت آنها در جامعه کمتر می‌شود بنابراین با اجرای طرح‌های مختلف و ایجاد جلسات کتابخوانی و کارهای فرهنگی سعی کردیم بستری برای خانم‌ها ایجاد شود که آنها نیز بتوانند همچون گذشته فعالیت‌های خود را ادامه دهند.

او با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی این گروه کتابخوانی که در سطح شهر تبریز اجرا می‌شود، افزود: وقتی گروه مطالعاتی تسنیم قوی‌تر شد، تصمیم گرفتیم تنها در کتابخوانی متمرکز نباشیم بلکه از سال ۹۳ سعی کردیم برنامه‌های  فرهنگی  در سطح شهر اجرا کنیم به همین منظور توانایی اعضای گروه ارزیابی شد و بر این اساس گروه سرود،تیم مسابقات ورزشی،گارد پرچم و حاملان نور ترتیب داده شد. پرپزوال‌ها و طرح‌های متنوع و مختلفی توسط اعضای گروه تدوین شد و برای ارائه به شهرداری‌های مناطق تبریز ارائه گردید و آنها نیز استقبال کردند و ما همزمان با روز میلاد حضرت معصومه و روز دختر برنامه‌های فرهنگی و مفرح را با تکیه بر ظرفیت‌های خودمان در مناطق ۱۰گانه تبریز اجرا کردیم.

صدای بازی و شادی کودکان در جلسه کتابخوانی

از نکات قابل توجه این جلسه کتابخوانی حضور کودکان است، گهگاهی صدای بازی و شادی کودکان از یکی از اتاق‌ها به گوش می رسد و قاسمیان در مورد آن می‌گوید: در این جلسه محدودیتی برای خانم‌هایی که فرزند کوچک دارند، نیست برای اینکه یک مربی مهد کودک  ما را همراهی کرده و در این دو ساعت کتاب خوانی از بچه‌ها مواظبت می‌کند، با آنها بازی کرده، نقاشی کشیده و شعر و قصه برایشان می‌گوید. همزمان که ما کتاب می‌خوانیم، بچه‌ها نیز مشغول بازی با همدیگر بوده و این نوع برنامه برایشان جالب و لذت بخش بود.

او ادامه داد: در طی این ۱۲ سال فرزندانمان بزرگ شده و به مدرسه می‌روند و در حال حاضربه طور میانگین ۱۰ کودک ۲تا ۶ساله در این جمع حضور دارند.

در پارک‌ها پذیرای خانم‌ها هستیم

یکی دیگر از جذابیت این گروه کتابخوانی برگزاری جلسات کتابخوانی در پارک‌های سطح شهر در تابستان است، قاسمیان در این زمینه نیز گفت: در فصل تابستان که هوا مساعد است جلسات کتابخوانی تسنیم در پارک های سطح شهر از جمله  پارک میرداماد، شمس و  بانوان برگزار می‌شود و خانم‌هایی که در این جلسه حضور دارند که حدود ۵۰ نفر از بانوان را شامل می‌شود با روش‌های نوین یادگیری و مطالعه آشنا می‌شوند.

او ادامه داد: برگزاری جلسات کتابخوانی در پارک‌ها علاوه بر ایجاد تنوع در جلسه کتابخوانی جنبه آگاهی و اطلاع‌رسانی هم دارد.

یکی دیگر از برنامه های فرهنگی که توسط گروه کتابخوانی تسنیم اجرا شده است، دعوت از بانوان رهیافته بود که در تبریز برای اجرای برنامه‌های فرهنگی دعوت شده بود. او در این زمینه گفت:با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس   دو نفر از بانوان رهیافته از روسیه و نیجریه که تازه  مسلمان شده بودند، به تبریز دعوت شدند و یک روز در آمفی تئاتر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و یک جلسه در مسجد میرداماد تبریز برنامه اجرا کردند.

کتاب نخوانم افسرده می‌شوم

خانم فرزانه یکی از خانم هایی است که به صورت مداوم در این جلسه کتابخوانی شرکت می‌کند، می‌گوید: هرقدر کار داشته باشم ولی به هیچ وجه این جلسه را ترک نمی‌کنم، به هر علتی که در این جلسه نتوانم شرکت کنم آن روز دچار افسردگی می‌شوم.انرژی مثبت این جلسه کتابخوانی بسیار زیاد است.

خانم سالک یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این جلسه کتابخوانی است که به صورت مداوم ۷سال در جلسات کتابخوانی حضور دارد و عنوان می‌کند که مباحث مطرح  شده در این جلسه کتابخوانی راهکاری برای عبور از دو راهی‌ها در زندگی شخصی و اجتماعی است.

خانم خسروی  نیز می‌گوید: این جلسه کتابخوانی مرا شارژ می‌کند، برگزاری این جلسات تاثیر بسیار زیادی در نوع تفکر و جهان‌بینی انسان دارد. همچنین در نحوه رفتار با شهروندان و زندگی شخصی افراد بسیار تاثیرگذار بود.

 خانم صباغی نیز با اشاره به انتخاب کتاب‌های مورد مطالعه می‌گوید: کتاب‌ها به گونه‌ای است که راه برای مطالعه کتاب‌های بعدی باز می‌شود و همه جانبه است.

خانم محدث نیز از سال ۹۰ به جمع این جلسه پیوسته است که ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را مدیون این جلسات کتابخوانی اعلام کرده و اضافه می‌کند: بعد از اینکه مدتی در این کلاس‌ها حضور پیدا کردم، به ادامه تحصیل در رشته تاریخ تشیع مقطع کارشناسی ارشد تشویق شده و ادامه تحصیل دادم.علاقه شدیدی به مطالعه دارم و از طریق خانم علیلو با این جلسه کتابخوانی آشنا شدم.

خانم نعیمه حسین‌پور یکی دیگر از بانوان کتابخوان نیز که ۸سال است همپای این جلسه است، می‌گوید: در طی این ۸سال با وجودی که سه بار مادر شده و فرزندانم دو قلو بودند ولی با همه سختی‌ها از شدت علاقه زیاد و پرمحتوا بودن این جلسه کتابخوانی همراه بچه‌ها آن را ادامه دادم و اکنون بچه‌هایم مدرسه می‌روند.

او ادامه داد: من روزهای چهارشنبه را فقط به این کار اختصاص داده‌ام.این کتاب‌ها و مباحث در رابطه همسرداری، رفتار و گفتار با اقوام و آشنایان در زندگی شخصی و اجتماعی به شدت تاثیرگذار بوده است.

معصومه درخشان