خبر تبریز به نقل از مهدنیوز: حوالی ۷ صبح امروز آژیر ماشین های آتش نشانی به همراه صدای ترسناک ریزش کوه ساکنان بخشی از منطقه باغمیشه را هراسان کرد. ریزش کوه به حدی بود که راه عبور و مرور به طور کامل بسته شده و باعث وحشت اهالی شد. چند ساعت از حادثه نگذشته بود که مسئولان به محل حادثه آمدند تا از نزدیک کنترل کار را در دست بگیرند اما به گفته اهالی در ماه های گذشته هیچ یک از این مسئولان به هشدارهای داده شده در این زمینه توجهی نکرده بودند.

تلفات جانی و مالی نداشت

نکته امیدوارکننده ماجرا نبود تلفات جانی است و خسارت آنچنانی نیز به اموال مردم نرسیده است. یکی از اهالی در این زمینه می گوید: مدت‌ها بود که ریزش‌ها به صورت پراکنده به وقوع می‌پیوست اما از شب گذشته شدت ریزش و نشست بسیار بیشتر شد به طوری که ساعت شش صبح با آتش نشانی تماس گرفتم و گفتم که وضعیت این منطقه بحرانی است.

این ساکن محلی با بیان اینکه از مدت‌ها پیش با مشاهده شکاف‌های در کوه آن را به مسئولین اطلاع داده بودیم تاکید می کند: ما میدانستیم که احتمال ریزش وجود دارد اما متاسفانه هیچ کس پیگیری نکرد.

یکی دیگر از شهروندان که مجبور به ترک خانه خود شده است، می گوید: این اتفاق از ساعت ۲ بامداد شروع شده و همچنان نیز ادامه دارد و صبح امروز با صدای مهیب رانش کوه از خواب بیدار شدیم.

وی می افزاید: رانش این کوه از دو هفته قبل شروع شده و ما مکررا با نهادهای مسئول تماس گرفتیم اما متاسفانه هیچ کس توجهی نکرد.

خاکبرداری های مفرط کار را به اینجا کشاند

سیروس اسماعیلی، زمین شناس تبریزی  با اشاره به دلیل ریزش کوه در منطقه باغمیشه تبریز گفت: این ریزش حاصل زمین لغزش قدیمی به طول ۳ کیلومتر در حد فاصل میدان ونک تا پارک بانوان باغمیشه در موازات خیابان ولیپور است.

وی افزود: این زمین لغزش حاصل زمین لرزه های اخیری است که در گسل شمالی تبریز رخ داده و حرکت های رخ داده در گسل تبریز لغزش های اخیر را به وجود آورده است.

این زمین شناس اظهار داشت: منطقه ای که امروز در آن شاهد زمین لغزش هستیم یکی از محل هایی است که به خوبی گسل تبریز در آن رخنمون پیدا کرده است و می شود لایه های گسل تبریز را به خوبی مشاهده کرد. در این منطقه می توان دید که چگونه لایه های قدیمی به روی لایه های جوان راندهشده اند.

اسماعیلی خاطر نشان کرد: منطقه باغمیشه قبل از اینکه ساخت و سازها در آن شروع شود، دارای دامنه پایدار با شیب ملایم بود. یعنی گذشت زمان و اتفاقات طبیعی باعث شده بود دامنه این کوهها استحکام پیدا کرده و پایدار باشند.

اسماعیلی گفت: بارندگی های اخیر به خصوص بارندگی های گسترده ابتدای امسال باعث شد این شکاف که در حدود یک متر پهنا و صد متر ارتفاع داشت، افزایش پیدا کند به طوری که این شکاف در بعضی جا ها به حدود ۱۰ متر رسیده است. این شکاف از سمت غرب به سمت شرق یعنی میدان ونک در حال گسترش است.

وی بیان داشت: بارندگی وقتی صورت می گیرد، آبهای سطحی به داخل شکاف زه کشی می شوند. وقتی آبها به داخل شکاف وارد شدند، خاکهای رس زیرین متورم شده و روان می شوند و باعث فشار و حرکت خواهند شد.

این کارشناس با اشاره به هشدار هایی که از چند سال قبل برای این منطقه داده می شد گفت: از حدود شانزده سال قبل اخباری در رابطه با شنیده شدن صداهای ترک و برخورد سنگ ها از سمت اهالی در باغمیشه دائما مخابره می شد.

وی اظهار داشت: فرو نشست زمین در این منطقه عامل و هشدار دیگریست که در سالهای گذشته اتفاق افتاده. از حدود سال ۸۱ فرو نشست محرز مناطق شمالی باغمیشه شروع شده است و این را می توان از ترک های ایجاد شده در ساختمانها و همچنین شکستگی دیوار چینهای سنگی حاشیه کوه به خوبی مشاهده کرد و تشخیص داد.

اسماعیلی در پایان خاطر نشان کرد: زمین لغزش امروز حاصل زمین لرزه های گذشته است اما باید توجه داشت که این زمین لغزش ها ارتباطی با فعال شدن گسل تبریز در آینده ندارد.

رانش نبود، ریزش بود

مدیرکل مدیریت بحران استان نیز از تخلیه خانه ها تا رفع کامل خطر ریزش کوه خبر داد.

محمد باقر هنربر  در خصوص آخرین وضعیت ریزش کوه در باغمیشه اظهار داشت:با حضور متخصصان وکارشناسان حوادث، ساعت ۱۱ جلسه ای برگزارشد، در نهایت کارشناسان امر به این نتیجه رسیدند که رانش کوه نبوده بلکه ریزش ناشی از نشست زمین بوده است.

وی گفت: عامل اصلی ریزش ناپایداری و سستی خاک بوده است. به همین خاطر تعداد ۱۰۰ خانواده را از منطقه خطر دور کردیم و شهرداری دیواره‌های بتنی در مقابل ساختمان‌ها قرار داد تا اگر شدت ریزش بیشتر شود این دیواره‌ها موج ریزش را کنترل کنند.

مدیریت بحران استان در خصوص عملیات خاکبرداری خاطرنشان کرد: عملیات خاکبرداری با حضور متخصصان وکارشناسان این حوزه وماشین آلات شهرداری واداره راه وشهرسازی استان که در محل مستقر شدند شروع شده است تا طرح ایمنی وپایداری در این محل انجام شود.

هنربر در خصوص احتمال عدم پایداری دیوار بتنی یادآور شد: تدبیری صورت گرفته است که سنگ‌های بالای کوه تخلیه شده تا هنگام ریزش از شدت خسارت ها کاسته شود. برای اسکان خانواده های آسیب دیده نیز هماهنگی هایی با آموزش وپروش و شهرداری صورت گرفته تا درخود باغمیشه مدارس وسالن هایی ورزشی جهت اسکان در اختیار این خانواده قرار داده شود.

تخلیه تا اطلاع ثانوی

رئیس کمیسیون عمران شورای شهر گفت: ساکنان این منطقه، فعلا باید از سکونت در این مکان خودداری کنند و مدیریت بحران استان، محلی را برای اسکان موقت این همشهریان در نظر بگیرد.

محمد اشرف‌نیا نیز با اشاره به ریزش کوه در منطقه باغمیشه تبریز اظهار داشت: منطقه باغمیشه و رشدیه بر روی گسل قرار گرفته است ولی اینکه ساختمانی در روی گسل ایجاد نشود صحیح نیست.

وی گفت: وضعیت منطقه، استحکام و فونداسیون بندی باید به طور مشخص  عنوان بندی شود. خود کوه عینالی تبریز خالی از سنگ است و این توده‌های خاکی که به شکل سنگ در محل حادثه مشاهده می‌شود، سنگ خالص نبوده بلکه به علت شرایط زمین‌شناسی به شکل تخته سنگ دیده می‌شوند. اگر این توده‌های خالی با آب مخلوط شوند از هم پاشیده و به صورت کلوخ در خواهند آمد.

عضو شورای شهر تبریز خاطرنشان کرد: این حادثه ناشی از عوامل مختلفی می‌تواند باشد، حرکت و جابجایی گسل تبریز می‌تواند دلیل کلی این حادثه باشد. دوم اینکه ورود آب و مخلوط با خاک باعث نشست زمین و ایجاد رانش شده است.

اشرف‌نیا تصریح کرد: وزارت راه و شهرسازی که متولی طرح تفصیلی شهرها می‌باشد در همان زمانی که قرار بود در این منطقه منازل مسکونی ساخته شود، ابتدا باید نوع سازه و طرح‌هایی را مشخص می کرد که با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه، در دراز مدت باعث آسیب رسیدن به مناطق مسکونی نشود.

وی ادامه داد: ساکنان این منطقه، فعلا باید از سکونت در این مکان خودداری کنند و مدیریت بحران استان، محلی را برای اسکان موقت این همشهریان در نظر بگیرد. همچنین تدابیر مناسب برای استحکام این منطقه اندیشیده شود.

اشرف‌نیا عنوان کرد: در این حادثه مسئولیت اصلی با مدیریت بحران و دستگاه‌های ذی ربط است، شهرداری نیز در این حادثه دخیل است ولی متولی اصلی سازمان مسکن و شهرسازی است. بعد از بررسی دلایل وقوع این حادثه تمامی دستگاه‌ها باید همت کنند و از بروز حادثه ای مشابه جلوگیری شود. طرح های مطالعاتی در دستور کار قرار گیرد.

درمان بهتر از پیشگیری!

مسئولان شهری تبریز و مسئولان استان بارها نشان داده اند که به جمله «پیشگیری بهتر از درمان» اعتقادی ندارند. شاید اگر هشدارها جدی گرفته می شد، شاهد این حجم از ریزش و ناراحتی شهروندان نبودیم.