خبر تبریز به نقل از لیزنا: کتابخانه‌های فعال و کارا قلب جامعه خود محسوب می‌شوند. آن‌ها مرکز یادگیری و توانمندسازی، مکان‌هایی برای­ نشست و ایجاد شبکه‌ها و محرک‌هایی برای نوآوری و ابتکار هستند. این ویژگی‌ها چیزی است که [۱]SDG۱۱ (اهداف توسعه پایدار) را تشکیل می‌دهد و بر این متمرکز است که چه چیزهایی برای تأمین زندگی اجتماعی هر فرد و حضور آن در جامعه نیاز است. مانند یک قلمرو بزرگ، برای نمایش اینکه چگونه کتابخانه‌ها در توسعه با یکدیگر همکاری دارند. شما می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد اهداف توسعه پایدار ملل متحد و کتابخانه‌ها در وب سایت ایفلا به دست آورید.

در سال ۲۰۱۸، ایفلا داستان‌ها و شواهدی در مورد اینکه کتابخانه‌ها چگونه به اجرای  SDG۱۱کمک می‌کنند، جمع­آوری خواهد کرد. این یادداشت، این فرایند را در هفت موضوعی کلیدی که خود در ده بند به آن پرداخته است را به نمایش می‌گذارد و بیان می‌کند که آن‌ها چگونه به مؤسسات ما مرتبط هستند.

کتابخانه‌ها، خدمت عمومی اصلی

هدف ۱۱,۱ تأکید بر دسترسی به‌تمامی خدمات امن، اساسی و ارزان خانگی دارد. کتابخانه‌ها بیش از یک قرن است که به‌عنوان خدمات اصلی در جامعه شناخته‌شده‌اند و هم‌چنین یکی از بهترین راه‌ها برای افراد است تا فرصتی برای یادگیری، خواندن و بهبود بخشیدن به زندگی‌شان پیدا کنند. حتی برای کسانی که خانه‌ای عادی ندارند، کتابخانه‌ها به‌عنوان یک ‌راه‌حل حضور دارند. ایفلا راهنمایی را برای کتابخانه‌هایی که به مردم بیخانمان خدمات ارائه می‌دهند به منظور کمک به گسترش بهترین تجربیات فراهم کرده است.

کتابخانه‌ها در نقش مولد

هدف ۱۱,۳بر نیاز به داشتن مدیریت و برنامه‌ریزی پایدار برای حل مشکلات تأکید دارد. کتابخانه‌ها از گذشته تاکنون ارزش اجتماعی زیادی دارند و می‌توانند مرکزی برای تلاش‌هایی باشند که در جهت بازگرداندن شکوفایی و موفقیت به مناطقی که درگذشته دچار رکود شده‌اند، گام برمی‌دارند. همان‌طور که در این مقاله از طرف موسسه گوث[۲] پیشنهاد می‌شود. از کتابخانه پکهام [۳]در جنوب لندن تا کتابخانه‌ای جدید در اشتوتگارت[۴]،آلمان، کتابخانه‌ها می‌توانند به این مناطق برای شکوفایی دوباره کمک کنند.

کتابخانه‌ها، حافظ میراث فرهنگی

هدف ۱۱,۴ اهمیت نگهداری از میراث فرهنگی را پوشش می‌دهد. درحالی‌که موزه‌ها و گالری‌ها، از نقاشی‌ها، مجسمه‌ها و اشیا نگهداری می‌کنند، کتابخانه‌ها اکثراً میراث نوشتاری را حفاظت می‌کنند. کتاب‌ها، کتب خطی، روزنامه‌ها و وب‌سایت‌ها که در حال افزایش هستند همگی برای درک گذشته‌ها ضروری هستند. کتابخانه‌های دنیا به‌عنوان شبکه‌ای عظیم از تخصص‌ها و دانش برای تحقق این هدف ضروری می‌باشند، همان‌طور که بیانیه ایفلا در سال ­۲۰۱۷ نیز بر این نکته تأکید می‌کند.

کتابخانه به‌عنوان خدمت اضطراری (حیاتی)

هدف ۱۱,۵ بر ایجاد آمادگی برای برخورد با حوادث و نیاز به برنامه‌ریزی و داشتن برنامه برای مواجه با بدترین‌ها به‌جای فرار و اجتناب از آن‌ها تمرکز دارد. البته خود کتابخانه‌ها از تخریب براثر عوامل طبیعی یا انسانی مصون نیستند. برای کمک در زمان‌های بحران و تعدادی از مراکز حفظ و نگهداری که متمرکز بر پاسخگویی به بحران‌ها هستند دفتر ثبت بحران ایفلا[۵] یک مکمل به مجموعه‌های منحصر‌به‌فرد دفاتر ثبت ملی پیشنهاد می‌دهد تا به تلاش‌های نجات‌دهندگان کمک کند.

اما کتابخانه‌ها تنها قربانی نیستند. آن‌ها همچنین می‌توانند یک خدمات اورژانسی کمکی به‌عنوان مرکز جامعه و فراهم‌آورنده دسترسی به اینترنت را ارائه کنند. همان‌طور که در تگزاس بعد از طوفان ۲۰۱۷ دیده شد. کتابخانه‌ها توانایی‌شان را به عنوان تکیه‌گاه در مناطق مصیبت‌زده ثابت کردند.

کتابخانه‌ها، کاهش‌دهنده هدررفت

هدف ۱۱,۶، به نیاز شهرها به کاهش تأثیرات زیست‌محیطی مانند آلودگی، اتلاف زیست‌محیطی و استفاده زمین‌هایی که در حقیقت تنها نقششان سبز بودن است، تأکید دارد. کتابخانه‌ها خود، خدماتی به‌عنوان کتابخانه سبز ارائه می‌دهند، کتابخانه گرین پوینت[۶]در بروکلین، نیویورک،ساختمانی را با مرکز آموزشی زیست‌محیطی [۷] به اشتراک گذاشته‌است و بخش محیط‌زیست ایفلا و گروه علاقه‌مندی‌های خاص کتابخانه‌ها و پایداری[۸] چک‌لیست کتابخانه سبز خود را دارند.

اما کتابخانه‌ها در صرفه­جویی پیشرو هستند.(از طریق امانت دادن کتاب به چندین کاربر مختلف) امروزه گزارش‌های بی‌شماری در مورد امانت‌دادن چیزهایی غیر از کتاب مثل ابزاری برای کمک به کم کردن مصرف انرژی، اتلاف وقت و هدر رفت زیست‌محیطی توسط کتابخانه‌ها وجود دارد.

کتابخانه‌ها به‌عنوان فضایی برای استفاده عموم

هدف ۱۱,۷ شامل تأمین و تهیه فضایی امن و دسترس‌پذیر برای عموم مردم در نظر گرفته می‌شود. این نقش مهمی است با توجه به اینکه بسیاری از گروه‌ها در مکان‌هایی که برای افراد آزاد است؛ احساس ناامنی می‌کنند. ریسک آزار و اذیت، قوانین اجتماعی سخت، جرم، دسترس‌ناپذیری و سروصدا مکان­های عمومی را کمتر از آنچه که باید، کاربردی می‌کنند. مفهوم کتابخانه‌ها به‌عنوان فضای سوم به‌خوبی شناخته‌شده‌است و ایفلا تعدادی راهنما طراحی کرده است تا تضمین کند که هرکسی در مراکز ما احساس خوشایند دارد. شاید بهترین مثال کلمبیا باشد، جایی که کتابخانه‌ها در تلاش و کوشش برای کمک به جامعه خشن و تندخو برای ساخت آینده‌ای صلح‌جو پیشرو هستند.

کتابخانه‌ها، چرخه‌های توسعه

هدف a ۱۱ تأکید به ارتباط بین توسعه روستایی و شهری دارد. کتابخانه‌ها به‌عنوان شبکه‌ای از متخصصان متحد باارزش‌های عقاید یکسان، از طریق ارسال کتابخانه‌های سیار از شهرها به روستاهای اطراف (مثل ناحیه Ghana Upper Volta) به‌منظور استفاده از تی وی وایت[۹] برای فراهم آوری دسترسی عموم به اینترنت، در این زمینه نقش دارند. فعالیت کتابخانه ملی اوگاندا[۱۰] با به‌کارگیری کتابخانه‌ها محلی و دور از مرکز برای فراهم آوری دانش، اطلاعات و توانایی‌ها به زنان کشاورز در مناطق روستایی در کامپالا[۱۱] قرار دارد. این مثال خوبی بود در رابطه بااینکه کتابخانه‌ها چگونه بین پایتخت و شهرهای بزرگ و روستاها پیوند برقرار می‌کنند.

قطعاً موارد ذکرشده تنها راه‌های مشارکت کتابخانه‌ها با جوامع نیست. انجمن علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی استرالیایی بنا بر تحقیقی که بر شهرهای‌هوشمند داشتند، به کتابخانه‌ها به چشم چرخه‌های توسعه شهری، حامی تجارت و سرمایه‌گذاری، مکانی برای یادگیری ابتدا تا انتهای زندگی و محلی برای دسترسی به فناوری می‌نگرند.

همچنین گزارشی از موسسه خدمات کتابخانه و موزه[۱۲] متمرکز بر چگونگی مشارکت کتابخانه‌ها در رفاه و آسایش جامعه برای مطالعه موجود است.

 این یادداشت ترجمه‌ای است از یادداشت SDG ۱۱: An Introduction for Libraries  که در سال ۲۰۱۸ در وب‌سایت ایفلا منتشرشده‌ است.

ترجمه: فاطمه ابوالفتحی، دانشجوی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم