منظم‌بودن به خودانضباطی است
ریشه‌یابی یک مشکل شایع در زوج‌ها
یک آدم منظم را در ذهن بیاورید. او چطور آدمی است؟ فقط خانه‌ و میز کارش تمیز و مرتب است یا به همه کارهایش به‌موقع می‌رسد، کیفش هم منظم است و در گفت‌وگو و ظاهر و آداب هم منظم و تمیز و مرتب است؟ نظر افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد؛ چون داشتن خانه منظم و تمیز یک‌جور نظم و ترتیب است و هارمونی گفتار و رفتار و پوشش جور دیگری از انضباط است که خودانضباطی نام دارد. اینجا درباره خودانضباطی در رابطه زوجی حرف می‌زنیم.

بچه‌هایی که روی پای خودشان نیستند
کودکان وقتی قرار است بی‌چون‌وچرا به بزرگ‌ترها بگویند «چشم»، شاید در بزرگ‌سالی بله‌قربان‌گوهای شاخصی شوند و در محیط کار هم فرمان‌بردار باشند؛ ولی اگر تمرین نکرده باشند، خودشان نمی‌توانند مدیر خوبی برای خودشان باشند. کارهایشان را به تعویق می‌اندازند و دید درستی از کاری که به‌عهده‌شان است، ندارند. خردکردن کارها برایشان مشکل است و در یک سردرگمی یا بی‌خیالی شناختی به‌سر می‌برند. یعنی دید درستی از کاری که باید بکنند، در ذهن ندارند و زمان لازم برای انجام کار را درست تخمین نمی‌زنند. آنان چون از کودکی موقعیت‌های کمتری برای تصمیم‌گیری شخصی یا ابراز وجود داشته‌اند، در بزرگ‌سالی هم سخت‌تر می‌توانند برای خودشان برنامه‌ریزی کنند و متعهد به برنامه خود باشند. حتی ممکن است کارهای دیگران را سر وقت برسانند؛ اما از کارهای خودشان بازبمانند.

معضلی به نام خودانضباطی ناکافی
در حقیقت خانواده‌هایی که این روحیه و مهارت را در فرزندانشان رشد نمی‌دهند، طرحواره‌ای ناکارآمد به نام خودانضباطی ناکافی در فرزندان ایجاد می‌کنند. تعهد کم، ناتوانی در پیگیری اهداف، برنامه مشخص نداشتن، کنترل نداشتن روی هیجان‌های مثبت و منفی، ناتوانی به‌تعویق‌انداختن امیال، بر اساس احساسات رفتار کردن و… از جمله مشکلاتی است که با این کودکان بزرگ می‌شود.
برای رشد مهارت خودانضباطی به دو مهارت دیگر نیاز است: اول، تحمل پریشانی برای میلی که داریم و ممکن است در لحظه برآورده نشود و دوم، مقیدکردن و متعهدکردن خود به چهارچوب‌ها. لازم است یاد بگیریم نیازها و امیال خود را در لحظه بشناسیم و انجامشان را به‌تعویق بیندازیم؛ هرچند دلمان می‌خواهد فوری به نتیجه برسد.

خودخواهی؛ نمود خودانضباطی ناکافی در ازدواج
یکی از مشکلات شایع در ازدواج و شکایت زوج‌ها از هم، نداشتن خودانضباطی است. این مسئله در زندگی مشترک خود را به‌صورت نوعی خودخواهی نشان می‌دهد. چون یکی از همسران همواره نیاز خود را بر طرف مقابل ترجیح می‌دهد. مثلاً اگر خوابش می‌آید، باید خاموشی بزنند؛ اگر می‌خواهد تنها باشد، باید تنها باشد و مهم نیست دیگران در چه حالی باشند؛ اگر گرسنه است، وقت غذاخوردن است؛ اگر به نظرش هوا گرم است، دمای خانه باید کم شود؛ اگر به نظر او هوا سرد است، باید سیستم گرمایشی به راه بیفتد و مجموعه‌ای از نابینایی هیجانی در ارتباط را می‌شود در او دید. همچنین آن بی‌تعهدی که در این افراد گفته شد، می‌تواند در رابطه زوجی خود را نشان دهد.

خطر بی‌انضباطی در رابطه زوجی
می‌شود گفت اولین جایی که این نوع بی‌انضباطی‌ها تأثیر منفی خود را نشان می‌دهد، رابطه زوجی است. رابطه زوجی نزدیک‌ترین و صمیمانه‌ترین شکل رابطه است و زوجیت یعنی در هر چیزی هوای هم را داشتن و همدیگر را درنظرگرفتن. وقتی یکی از همسران فقط به فکر برآورده‌کردن نیازهای خود است و خود را ترجیح می‌دهد و حتی نمی‌خواهد تأخیر در برآورده‌شدن درخواست‌هایش را بپذیرد، باید منتظر ازدست‌دادن دو چیز مهم هم باشد: همسرش و رابطه‌شان. این نوع رفتارها عامل سردی در رابطه است و به مرور عشق میان آن دو از بین می‌رود.

تقویت خودانضباطی
برای رشد مهارت خودانضباطی به دو مهارت دیگر نیاز است: اول، تحمل پریشانی برای میلی که داریم و ممکن است در لحظه برآورده نشود و دوم، مقیدکردن و متعهدکردن خود به چهارچوب‌ها. برای اینکه این دو اتفاق مهم بیفتد، لازم است یاد بگیریم نیازها و امیال خود را در لحظه بشناسیم و انجامشان را به‌تعویق بیندازیم؛ هرچند دلمان می‌خواهد فوری به نتیجه برسد.
عکس نویسنده
نویسنده : سعیده بقایی
تبیان