به گزارش خبر تبریزبه نقل از فارس ، در اجلاس سال ۲۰۱۵ سازمان همکاری‌ اسلامی «OIC» بود که تبریز از میان رقبایی چون “تالینگ در مالزی،‌ پالقا و سیلد در بنگلادش، ماردین در ترکیه و مدینه در عربستان”  به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ برگزیده شد.

پیش از این شهرهای قدس و قونیه به ترتیب به‌ عنوان شهرهای نمونه گردشگری سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ انتخاب شده بودند و در اجلاس اخیر کارشناسان ارشد گردشگری این سازمان شهرهای مدینه منوره و تبریز به عنوان شهرهای نمونه گردشگری برای سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ برگزیده شدند.

این انتخاب بر پایه داشته‌های فاخر فرهنگی، تاریخی و اجتماعی این شهر صورت گرفته است. از جمله دلایل انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی را می‌توان وجود مناطق نمونه گردشگری نظیر وجود دو اثر از آثار میراث جهانی یونسکو، زیرساخت‌های مناسب گردشگری، موزه‌های غنی و معتبر، طبیعت بکر و زیبا، اماکن تاریخی‌ متعدد، انتخاب تبریز به عنوان شهر جهانی فرش و تعداد گردشگران ورودی (داخلی و خارجی) دانست.

تصویب رویداد «تبریز ۲۰۱۸» در هیات دولت

روز یکشنبه ۳ فروردین ۹۶، سید هادی قره‌سید رومیانی، معاون امور مجلس، حقوقی و استان‌های سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفت: «بر اساس مصوبه سازمان کنفرانس اسلامی، تبریز در سال ۲۰۱۸ میلادی به‌عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام انتخاب شده است که این مصوبه یونسکو بعد از ابلاغ به جمهوری اسلامی ایران در جلسه امروز هیات دولت به تصویب رسید».

تشکیل ستاد ملی تبریز ۱۳۹۷
دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۹۶، اسماعیل جبارزاده استاندار وقت آذربایجان‌شرقی از ابلاغ تصویب‌نامه هیأت وزیران مبنی بر تشکیل ستاد ملی تبریز ۱۳۹۷ (۲۰۱۸ میلادی) از سوی معاون اول رئیس جمهور به دستگاه‌های اجرایی خبر داد.

به گفته او: «این رویداد از جهات مختلف دارای اهمیت است و در حال‌ حاضر ۳۰ دستگاه عضو این ستاد هستند.»

اجرای پروژه‌هایی با اعتبار ۳۰۰ میلیارد تومان به‌مناسبت «تبریز ۲۰۱۸»

صادق نجفی، شهردار وقت تبریز، نیز با تشریح برنامه‌های شهرداری تبریز برای این رویداد مهم گفته بود: «در مجموع، ۳۰۰ میلیارد تومان پروژه برای برگزاری این رویداد در نظر گرفته شده است.»

او همچنین گفته بود: «ساماندهی بازار تبریز، مرمت برخی از ابنیه تاریخی این شهر، ساماندهی ورودی‌های شهر تبریز، احداث سرویس‌های بهداشتی در ۲۰ نقطه از شهر، بهسازی پیاده‌روها، مرمت بخش‌هایی از مقبرة‌الشعرا، نصب مجسمه شهریار، تجهیز ۳۰۰ اتوبوس نو به ناوگان حمل‌ و نقل درون‌شهری، نورپردازی ابنیه تاریخی و… از مهم‌ترین فعالیت‌های شهرداری تبریز درخصوص این رویداد است.»

پیش‌بینی ۲ میلیون مسافر و ایجاد ۲۵ هزار شغل جدید در آذربایجان‌شرقی

شریف‌نژاد، دبیر ستاد تبریز ۲۰۱۸ شهرداری نیز در این خصوص گفته است: با توجه به پیش‌بینی ۲ میلیون مسافر، شاهد ایجاد ۲۵ هزار شغل جدید در آذربایجان‌شرقی خواهیم بود.

تبریز، آماده خیزشی گردشگرانه/ یک عالمه حرف‌های قشنگ!

بالاخره مراسم پیش رویداد تبریز ۲۰۱۸ در تاریخ ۱۴ دی‌ماه ۱۳۹۶( ژانویه ۲۰۱۸) به مناسبت ورود به سال ۲۰۱۸  میلادی در این شهر با حضور شماری از اعضای دولت، سفرای کشورهای خارجی، هنرمندان، مسوولان و مردم آغاز شد.

مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی در این مراسم گفت: این یک فرصت خوب هم برای تبریز، آذربایجان و هم کل کشور است.

صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد نیز در این مراسم تبریز و آذربایجان را نگین ایران خواند و یادآور شد: تبریز در سال ۲۰۱۸ نماد پیوند دیپلماسی فرهنگی و هنری ایران در دنیا خواهد بود. قاسمی سخنگوی وزارت خارجه هم با اهمیت دادن به این رویداد، ایجاد تسهیلات برای مسافران و گردشگران را از اولویت‌های وزارت خارجه عنوان کرد.

و اما در پنجم اردیبهشت سال ۹۷( ۲۵ آوریل ۲۰۱۸) آئین افتتاح رسمی این رویداد با حضور حسن روحانی رئیس جمهور، وزرا، معاونان رئیس جمهور و وزرای گردشگری کشورهای اسلامی، سفرای کشورهای خارجی و سایر مهمانان داخلی و خارجی در مرکز همایش‌های بین‌المللی تبریز برگزار شد و جشنواره گردشگری تبریز برگزار شد.

حسن روحانی در این مراسم بیان داشت: باید مسوولان استان تلاش کنند که تبریز فقط برای امسال مرکز گردشگری نباشد بلکه این امر ده‌ها بار متوالی تکرار شود و با توجه به جاذبه‌ها و ظرفیت‌هایی که از این شهر سراغ داریم این امر دور از دسترس نیست.

تغییرات مدیریتی و حرکت‌های لاک پشتی

تغییرات مدیریتی یکی از دلایل حرکت‌ لاک پشتی و اُفت و خیز برنامه‌های ۲۰۱۸ است. این رویداد فراملی که بیش از هر چیز نیازمند ثبات مدیریتی بود، همواره از آغاز انتخاب تا پایان پایتختی، سه استاندار، دو مدیرکل میراث، دو شهردار و یک سرپرست شهرداری را تجربه کرد. با وقوع هر یک از این تغییرات، برخی از مدیران زیرمجموعه نیز جابه‌جا شدند.

سرانجام بودجه تبریز ۲۰۱۸/ ردیفی که ردیف نشد

بودجه رویداد فراملی تبریز ۲۰۱۸ هم از آن ماجراهای جالبی است که شنیدن دارد. دولت وعده داده بود که ردیف ویژه‌ای برای این رویداد پیش‌بینی خواهد کرد. این اتفاق افتاد ولی به شکلی که حکایت از بی‌میلی دولت به ماجرا بود.

رویداد ۲۰۱۸ از برنامه‌های دولتی با ارقام درشت آغاز شده و در نهایت به مراسمی کوتاه و اعداد و ارقام ناچیز ختم شد و آخر سر معلوم نشد « کی داده؟ کی گرفته!». با توجه به اینکه هنوز هم جدول نهایی بودجه تبریز ۲۰۱۸ منتشر نشده است، نمی‌توان تصویر روشنی از وضعیت بودجه این رویداد ارائه داد.

اما مرتضی آبدار، دبیر ستاد «تبریز۲۰۱۸» و مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در این خصوص گفته است: اعتبارات به دو قسمت از جمله تملک و دارایی در زیرشاخه عمران با ۷۶۵ میلیارد تومان تعیین شد که نهایت در بخش جاری ۹۶ میلیارد تومان تصویب شد.

به گفته او: «طبق اعتبار نهایی تبریز ۲۰۱۸، مبلغ ۵۰ میلیارد تومان در حوزه تملک دارایی، ۱۸ میلیارد تومان در حوزه جاری و ۲۰ میلیارد تومان در سفر ریاست جمهوری برای تملک اراضی ربع رشیدی تصویب‌ شده اما تخصیص این اعتبارات نهایی نشده است.»

محمد باقر بهشتی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تبریز هم در واکنش به اظهارات مدیرکل میرث‌فرهنگی گفته بود: وعده‌ای که دولت برای اختصاص ۷۶۵میلیارد تومان به برنامه‌های تبریز ۲۰۱۸ داده بود، نهایتاً به «۱۰ میلیارد» رسیده‌است!

در همان ایام نمایندگان مردم در مجلس وعده دادند که در راستای افزایش بودجه تبریز ۲۰۱۸ اقدام خواهند کرد. این وعده ظاهراً عملی شد، جایی که محمد اسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز نیز گفت: دولت ۱۰ میلیارد تومان برای رویداد تبریز ۲۰۱۸ اختصاص داده بود که با تلاش سایر نمایندگان نتیجه بر این شد که بودجه تبریز ۲۰۱۸ به ۴۰ میلیارد تومان افزایش یابد البته از این بودجه برای احیا، مرمت و معرفی آثار تاریخی و فرهنگی تبریز هزینه می‌شود.

البته محمدحسین فرهنگی دیگر نماینده مردم تبریز در واکنش به بودجه پیشنهادی نمایندگان برای تبریز ۲۰۱۸ گفته بود: بودجه تبریز ۲۰۱۸ از طرف دولت مطرح شده و نمایندگان نیز پیشنهاد دیگری دادند که فعلاً در حد پیشنهاد است.

بودجه تخصیص نیافت، الموسوی استعفا کرد

میرعلی‌اصغر الموسوی نماینده تام‌الاختیار استاندار آذربایجان‌شرقی در ستاد استانی تبریز ۲۰۱۸ طی صدور بیانیه‌ای از تصدی‌های مربوط به رویداد ۲۰۱۸ کناره‌گیری و علت آن را رسیدن به بن‌بست مدیریتی و اجرایی (به‌ دلیل عدم فراهم بودن امکانات از نظر مادی ومعنوی و همراهی سیستمی) عنوان کرد.

“حال چند ماهی است که از اتمام رویداد بین‌المللی «تبریز ۲۰۱۸» گذشته است و زمان آن است که دستاوردهای این رویداد را بررسی و ارزیابی کنیم”.

آمارها چه می گویند؟

قرار نیست در تبریز ۲۰۱۸ اتفاق خاصی بیافتد!

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی پیش‌تر در اواخر تیرماه ۹۶ گفته بود: قرار نیست در سال ۲۰۱۸، تبریز، زیر و رو شده و معجزه‌ای در شهر اتفاق بیفتد، تبریز ۲۰۱۸، آغاز یک خانه تکانی اساسی است!

آبدار در نشست خبری خود در ۳ مهر ۹۷ هم اذعان کرده است: با وجود تمام تلاش‎ها آن‌طور که شایسته است موفق به معرفی تبریز در سطح ایران و جهان نشده‌ایم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان با این حال از رشد ورود گردشگران خارجی به آذربایجان‌شرقی در سال‌جاری خبر داده و می‌گوید: براساس آمار احصاء شده از مراکز گردشگری و اقامتی شاهد رشد ۱۷ درصدی میزان گردشگران ورودی و افزایش تورهای گردشگری خارجی نسبت به مدت مشابه سال گذشته بودیم.

به گفته آبدار در هفت ماهه اول سال گذشته ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار گردشگر داخلی وارد استان شدند که این رقم در هفت ماهه سال‌جاری با ۴۲ درصد رشد به ۴ میلیون و ۴۰۲ هزار نفر رسید.

رئیس ستاد تبریز ۲۰۱۸ همچنین از افزایش ۱۱ درصدی اشغال تخت‌های هتل‌ها و ۲۵ درصدی هتل آپارتمان‌ها به دلیل رویداد تبریز ۲۰۱۸ خبر می‌دهد.

ما تمام تلاش‌مان را کردیم

ایرج شهین باهر، شهردار کلان‌شهر تبریز نیز درخصوص عملکرد شهرداری تبریز در رویداد «تبریز۲۰۱۸»، می‌گوید: معرفی گسترده تبریز در طول یک‌سال ممکن نیست، ما تمام تلاش‌مان را کردیم که تبریز را برای شهروندان سایر شهرهای ایران و سایر نقاط جهان معرفی کنیم.

به گفته باهر، انجام پروژه میدان آذربایجان برای جلوگیری از ترافیک در سطح شهر، تلاش برای ساماندهی پروژه مقبره‌الشعراء که جزو وظایف شهرداری نبود، اما به دلیل اهمیت موضوع، شهرداری ورود کرد، از جمله اقدامات شهرداری تبریز در این زمینه بود.

شهردار تبریز، افتتاح مرکز همایش‌های بین‌المللی خاوران به‌مناسبت رویداد «تبریز۲۰۱۸»، را یکی دیگر از موثرترین و مهم‌ترین اتفاقاتی که در راستای تبلیغ این رویداد صورت گرفت، برشمرد.

شهین‌باهر با اعلام اینکه تمام سعی ما این بود که فضاهای دیدنی شهر را برای حضور گردشگران محیا کنیم، از کف‌سازی بازار سرپوشیده تبریز و صرف هزینه برای ارتقا کالبد شهر به مناسبت رویداد «تبریز۲۰۱۸» خبر داد.

انتظارات از تبریز ۲۰۱۸ محقق نشد

محمد وحدتی، رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان‌شرقی به خبرنگار فارس می‌گوید: مقداری کار به صورت جسته و گریخته برای تبریز ۲۰۱۸ انجام گرفت ولی متاسفانه انتظارات ما از تبریز ۲۰۱۸ محقق نشد و آن طور که می‌خواستیم شاهد پایتخت گردشگری جهان اسلام نبودیم.

تصویر کهن شهر تبریز در تبریز ۲۰۱۸ نشان داده نشد

احمدعلیرضا بیگی، نماینده مردم تبریز در مجلس که یکی از منتقدان به عملکرد مسوولان نسبت به تبریز ۲۰۱۸ است، می‌گوید: در تبریز ۲۰۱۸ نتوانستیم تصویری کهن از شهر اولین‌ها نشان دهیم.

او تبریز ۲۰۱۸ را آغازی برای یک حرکت دانسته و می‌افزاید: موتور این حرکت نیاز به برنامه، اعتبارات، بسیج امکانات دولتی، بخش خصوصی و مشارکت مردمی بود ولی دولت به واسطه فقدان قدرت و نبود یک برنامه‌ریزی منسجم نتوانست از ظرفیت تبریز ۲۰۱۸ بهره بگیرد و امکانات را کنار هم قرار دهد، از این‌رو متاسفانه در تبریز ۲۰۱۸ نتوانستیم تصویری کهن از شهر اولین‌ها و تمدن‌ها نشان دهیم.

انتظارات از تبریز ۲۰۱۸ محقق نشد

محمدحسین فرهنگی، نماینده مردم تبریز در مجلس نیز وعده‌های دولت برای تبریز ۲۰۱۸ محقق نشده اعلام کرده و می‌گوید: انتظارات موجود از رویداد بزرگ تبریز ۲۰۱۸ محقق نشده است و این امر دلایل زیادی داشت.

او کمبود اعتبارات و عدم تحقق وعده‌ها توسط دولت را یکی از دلایلی  ناکامی تبریز ۲۰۱۸ برشمرد و افزود: تغییرات گسترده مدیریتی در استان آذربایجان‌شرقی به طوریکه استاندار و شهردار در طول یک‌سال تغییر یافت نیز از جمله دلایل دیگر عدم تحقق انتظارات از تبریز ۲۰۱۸ بود

فرصت سوزی در تبریز ۲۰۱۸

محمد اسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس هم انتقاد خود از عملکرد مسوولان نسبت به تبریز ۲۰۱۸ را چنین بیان کرد: فاصله عملکرد و انتظارات در تبریز ۲۰۱۸ از زمین تا آسمان است.
او با ابراز تاسف از اینکه نتوانستیم از فرصت به دست آمده به خوبی استفاده کنیم، می‌گوید: باید، قبول کنیم که تبریز را متناسب با اهداف مدنظر معرفی نکردیم و به عبارتی تبریز ۲۰۱۸ را از دست دادیم.

تبریز ۲۰۱۸ بیشتر به تشکیل جلسه ختم شد

فریدون بابایی‌اقدم، عضو شورای شهر تبریز هم معتقد است: متاسفانه برنامه‌های تبریز ۲۰۱۸ بیشتر به تشکیل جلسات و دو مراسم افتتاح ختم شد و عملاً چیزی غیر از این مشاهده نکردیم.

در تبریز ۲۰۱۸ چیزی ندیدیم، مدیرکل میراث و شهرداری پاسخگو باشند

اواخر دی‌ماه سال‌جاری بود که امام جمعه تبریز بخشی از خطبه‌های نماز جمعه را به موضوع تبریز ۲۰۱۸ اختصاص داد و گفت: در تبریز ۲۰۱۸ چیزی ندیدم و مدیرکل میراث و شهرداری پاسخگو باشند و بگویند ۱۰۰ طرح تبریز ۲۰۱۸ کجا اجرا شد؟

امام جمعه تبریز گفت: اینکه از این فرصت چه میزان به نفع تبریز ۲۰۱۸ استفاده شده است را باید مسؤولان توضیح دهند.

او حتی تنها ذهنیت باقی‌مانده مردم از تبریز ۲۰۱۸ را افتتاح مراسم رسمی با حضور رئیس جمهور دانست و افزود:  البته در این مراسم هم قول اجرای ۱۰۰  در ارتباط با تبریز ۲۰۱۸ پایتخت گردشگری را دادند که اجرا خواهد شد که باید مسوولان ذی‌ربط توضیح دهند که این پروژه‌ها اجرا شده و یا نه؟

مردم در مورد تبریز ۲۰۱۸ چه می‌گویند؟

شهروندان تبریزی می‌گویندٰ از تبریز ۲۰۱۸ فقط اِلمانش ماند و گرفتن عکس یادگاری! محمد، یکی از شهروندان تبریزی معتقد است: جز المان و بنر چیزی از تبریز ۲۰۱۸ ندیدیم و حتی به عنوان یک اصناف از وقتی نام تبریز ۲۰۱۸ بر سر زبان‌ها افتاده است با کمبود توریست هم مواجه شده‌ایم.

علیرضا، دانشجوی تبریزی نیز تبریز ۲۰۱۸ را  ذبح شده می‌داند و می‌گوید: باید افرادی که با وعده و وعید با اذهان مردم بازی کرده و تبریز را با تغییرات نزولی بودجه به سُخره گرفتند و در نهایت صدقه‌ای دادند مورد بازخواست قرار داد.

مسعود محمدی شهروند دیگری هم رویداد تبریز ۲۰۱۸ را یک طرح شکسته خورده عنوان کرد و افزود: به عقیده من چند میزبانی ورزشی و فرهنگی تمام افتخاری است که مسوولان از آنها به عنوان برنامه تبریز ۲۰۱۸ نام می‌برند تا رزومه‌شان خالی نباشد و آماری برای جلسات داشته باشند.

محمودی، جوان تبریزی هم معتقد است: متاسفانه از وقتی تبریز به عنوان پایتخت گردشگری اعلام شده بود شاهد کندن خیابان‌ها بودیم به طوریکه حتی یکی از اقوام ما که از کشور استرالیا به تبریز آمد از وضع چاله‌ خیابان‌ها گلایه داشت.

صادق که فروشنده کفش است نیز می‌گوید: جز چند تبلیغ محیطی در سطح شهر و چند المان چیزی ندیده‌ام، بازار تبریز همواره میزبان گردشگران خارجی است ولی به نظر من در تبریز ۲۰۱۸ بنده تغییری در افزایش گردشگران خارجی مشاهده نکردم.

محمد کلامی تحلیلگر اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه نیز می‌گوید: تبریز ۲۰۱۸ فرصت و آغازی برای معرفی تبریز بود و مسوولان باید از این فرصت برای رشد تبریز استفاده می‌کردند نه برای بزرگ‌نمایی و خدشه وارد کردن به اعتماد عمومی!

او معتقد است: در تبریز ۲۰۱۸ موضوع اصلی که مورد غفلت قرار گرفت، جذب گردشگر خارجی است، وضعیت اقتصادی کشور و کاهش ارزش پول ملی می‌توانست فرصتی برای رونق گردشگری باشد تا تولیدات داخل کشور را به گردشگران خارجی بفروشیم.

همچنین طی نظرسنجی برنامه مطالبه شبکه سهند که با حضور معاون فرهنگی شهرداری و مدیر کل میراث فرهنگی استان در خصوص رویداد تبریز ۲۰۱۸ برگزار شد بیش از ۹۳درصد مردم از تبریز ۲۰۱۸ رضایت نداشتند!

«اوغلان ائوینده هش زاد یوخدی، قیز ائوینده تویدی»/گافی به نام “باکو ۲۰۱۹” پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۹

چندی پیش برخی رسانه‌های داخلی با انتقاد از کم‌کاری مسوولان در رویداد تبریز ۲۰۱۸ به برنامه‌ریزی مسوولان جمهوری آذربایجان در رویداد باکو ۲۰۱۹ اشاره کرده و از انتخاب باکو به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ خبر داده‌اند.

این در حالی است که جستجوی اینترنتی ما در سایت‌ها و رسانه‌های جمهوری آذربایجان چنین انتخابی را تائید نکرد.

نکته جالب این است که برخی رسانه‌های جمهوری آذربایجان انتخاب باکو به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ را به نقل از مسوولان ایرانی و نقل قولی از صادق نجفی شهردار وقت تبریز در اواخر بهمن ماه ۹۵ منتشر کرده‌اند.

آن‌طور که خبرگزاری‌های ترند و آذرتاج جمهوری آذربایجان گزارش داده‌اند: در دهمین نشست وزرای گردشگری سازمان همکاری اسلامی در داکا، شهر « قبله»، پایتخت گردشگری سال ۲۰۲۰ جهان اسلام معرفی شد همچنین در این جلسه، شهر “داکا” در بنگلادش هم به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ انتخاب شده است.

قضیه انتخاب باکو به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ و مقایسه آن با تبریز ۲۰۱۸ توسط برخی رسانه‌ها مثال بارز «اوغلان ائوینده هش زاد یوخدی، قیز ائوینده تویدی» است.

قونیه ۲۰۱۷ بدتر از تبریز ۲۰۱۸

روزنامه حُریّت چاپ ترکیه هم  با انتشار گزارشی ضمن انتقاد از تبلیغات و برنامه‌ریزی ضعیف مسوولان این کشور در رویداد قونیه ۲۰۱۷ به نقل از شهروندان ترک نوشته است: تبلیغات برای قونیه ۲۰۱۷ کافی نبوده و ما انتخاب این شهر به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۷ را روی اتوبوس‌ها و ورودی شهر دیدیم!

دوره یک‌ساله پایتخت گردشگری جهان اسلام پایان یافت، اگر چه برخی از مسوولان از وضعیت برگزاری رویداد فراملی تبریز ۲۰۱۸ رضایت دارند و معتقدند این رویداد تنها یک آغاز بود! اما نگاهی گذرا به اظهارات نمایندگان مردم و کارشناسان و صاحب نظران گویای این امر است که از ظرفیت بین‌المللی این رویداد استفاده درست و مناسبی صورت نگرفت.

گزارش از کتایون حمیدی